व्यक्तिगत रूपमा म मध्यमार्गी अझ भनौं मध्य वामपन्थी राजनीतिक विचारको पक्षपाती हुँ । म कल्याणकारी लोकतन्त्रको स्थापना नै आजको युगको आवश्यकता हो भनेर विश्वास गर्छु । नेपालको संविधानमा पनि जब समाजवादउन्मुख भन्ने शब्द राखियो, त्यसले नेपाललाई कल्याणकारी राज्यको स्थापना गर्नेतिर केन्द्रित गरेको बुझ्न सकिन्छ ।

गन्तव्य समाजवाद भए पनि त्यो यात्राको ट्रान्जिट भने कल्याणकारी राज्यको स्थापना नै हो । साम्यवाद र लेसेज फेयर क्यापिटलिजमको सम्झौता विन्दु कल्याणकारी लोकतन्त्र हो जसलाई अंग्रेजीमा वेलफेयर डेमोक्रेसी भनिन्छ ।

कल्याणकारी लोकतन्त्रको अवधारणा कुनै क्रान्तिकारी विचारबाट जन्मिएको नभई सामाजिक समस्याका व्यावहारिक समाधानको उपज हो । तसर्थ कल्याणकारी लोकतन्त्रका बारेमा पूँजीवाद, साम्यवाद, समाजवाद, संवर्धनवादहरूका जस्ता सटिक व्याख्या पाउन कठिन छ ।

एम वाइरले सामाजिक र व्यवहार विज्ञानको अन्तर्राष्ट्रिय विश्वकोश, २००१ म उल्लेख गरे अनुसार कल्याणकारी राज्य भनेको आफ्ना नागरिकहरूलाई वृद्धावस्था, बेरोजगारी, दुर्घटना र रोगसँग सम्बन्धित बजारी जोखिमबाट जोगाएर आधारभूत आर्थिक सुरक्षा प्रदान गर्न प्रतिबद्ध राज्य हो ।

तसर्थ कल्याणकारी लोकतन्त्र भनेको राज्य सञ्चालनको यस्तो अवधारणा हो, जहाँ लोकतन्त्रको जगमा टेकेर सरकार आफ्ना नागरिकका आधारभूत सामाजिक र आर्थिक सुरक्षाका लागि जिम्मेवार रहन्छ ।

२०७२ को संविधान जारी भएसँगै आफ्नो संविधान आफैं लेख्ने नेपाली जनताका चाहनाले पूर्णता पाएको छ । म आफू कल्याणकारी लोकतन्त्रको पक्षधर भएकोले व्यवस्था परिवर्तनप्रति खासै चासो राख्दैन । अवस्था परिवर्तन गर्न नसकिने हो भने त्यस्तो व्यवस्थाको केही अर्थ छैन ।

मदन भण्डारीले माओवादको सिद्धान्त त्यागेर जनताको बहुदलीय जनवादको सिद्धान्त प्रतिपादन गर्दा भनेका थिए- सिद्धान्तका लागि जीवन होइन जीवनका लागि सिद्धान्त हुनुपर्छ । कुनै पनि सिद्धान्तले मानिसको जीवन सरल बनाउँदैन भने त्यस्तो सिद्धान्तको अर्थ हुँदैन । सायद नेपालको मौलिक तरिकाको कल्याणकारी राज्यका लागि योभन्दा सुन्दर रूपान्तरणको अर्को उदाहरण नहोला ।

काण्डैकाण्डको इतिहास बोकेको दरबारमा नयाँ काण्ड थपिएको थियो । हत्या भएका राजा वीरेन्द्रका माइला भाइ ज्ञानेन्द्रले श्रीपेच लगाए अनि नेपालको राजगद्दीमा विराजमान भए । नेपालको इतिहासमा अर्को कालो दिन, तत्कालीन राजा ज्ञानेन्द्रले उनको बुवाकै पारामा फेरि पनि निर्वाचित प्रतिनिधिसभा भंग गरे र आफ्नो शासन सुरु गरे ।